De sluiting van mijn horlogeband had er de kracht niet meer voor. Op momenten dat ik het niet kon gebruiken liet zij los, wat lastig was. Bij V&D wisten ze daar raad mee, schoot me te binnen. Want hadden ze daar niet een servicebalie? Horlogebandjes verstellen, batterijtjes verwisselen, kettinkjes inkorten, dat soort dingen. En deden ze dat daar niet gratis, met Zwitserse precisie?
Het resultaat van mijn flard uit het verleden was dat, op het moment dat een eerste sociale ontslagronde had plaatsgevonden, definitieve sluiting op de loer lag en ontslag dreigde voor 10.000 hardcore V&D’ers – nu enkele maanden geleden – een bijzonder mooi meisje bij het filiaal aan de Rechtestraat mij hielp met mijn sluiting. Gratis natuurlijk, nog steeds, want wie visie heeft, heeft toekomst.
Ik koester warme gevoelens voor V&D. Niet dat ik er veel op de verdiepingsvloeren kwam. Om redenen die ik toen nog onvoldoende helder voor de geest wist te krijgen, hadden ze maar weinig dat mijn interesse prikkelde. Toch zijn ze er, de fijne herinneringen aan V&D. Heerlijke zoutjes op de begane grond en, in de winter, het weldadige warmtegordijn – even schrikken maar niet lang – pal na de toegangsdeuren. En toen de eerste computers verschenen en V&D daar natuurlijk ook een graantje van wilde meepikken, maakte ik op de vierde kennis met het typen op een toetsenbord terwijl het resultaat op een beeldscherm te zien en te verbeteren was. Magisch! Hele zaterdagmiddagen kon je er mij vinden. Maar een computer heb ik er nooit gekocht.
Fijne herinneringen heb ik aan de zaterdagochtenden van heel vroeger, wanneer mijn moeder ons meenam naar V&D voor nieuwe kleding: een broek, een trui, een blouse, bijpassende sokken, schoenen – mijn moeder stelde niet geringe eisen aan ons voorkomen – in rap toenemende kindermaten. ‘Statten’ heette het wat we deden, een bijzonder woord dat, hoewel wij toch ook echt uit de stad kwamen, ons niet meer dan logisch voorkwam. Statten was zoiets als winkelen, maar dan minder vrijblijvend. Waar winkelen een onverplicht karakter heeft, geen noodzaak tot aankoop, veronderstelt statten een meer actief, op kopen gericht proces. Statten gebeurde bij ons dan ook vooral als er uitverkoop heerste, waar V&D natuurlijk ook aan deed. Hoewel het woord door moeders als de mijne in zwang kwam, raakte het jammer genoeg nooit echt ingeburgerd. Een hele onderneming was het, statten, die altijd weer vol optimisme werd ingezet en succesvol afgerond.
Wat ik me vooral van V&D herinner zijn de smalle roltrappen; brede ribbels en een akelige spleet die je voeten opvrat als je niet oplette. Hier liet je aan andere roltrappers zien hoe sterk je al was. Door jezelf met je handen op beide leuningen af te zetten, kon je je lichaam optillen. Krachtpatser was je daar. De kunst was het om je bungelende benen de hele roltrap lang in de lucht te houden. De beloning kwam al halverwege, waar je jezelf en je van inspanning trillende armen kon zien in spiegels die pal naast de roltrappen aan pilaren waren bevestigd. En waar op het einde van de rit de leuning weer horizontaal ging en je lichaam door de onbalans even ging schommelen, daar was de ultieme beproeving. Dat je het einde steeds makkelijker haalde was het bewijs dat je sterker werd, groter. De roltrap rolde, jij groeide maar V&D bleef staan. Toen eigenlijk al.
Goed werk heeft tijd nodig. En als ik na een kwartier mijn horloge ga ophalen hoef ik niets af te rekenen. Voor het mooie meisje voel ik iets van medelijden; zou ze weten dat haar vanzelfsprekende baan niet zo vanzelfsprekend meer is en dat ze binnenkort misschien voor het laatst de sensatie van het warmtegordijn zal voelen? Als ze mij het horloge overhandigt, ontwaar ik achter haar de smalle roltrappen. Brede ribbels en spleten, minder akelig nu. Ook daar lijkt de afgelopen veertig jaar niet veel veranderd.
De neiging om nog eens te krachtpatsen krijg ik niet. Dat is toch meer voor als je klein bent en groeien wilt, sterker wilt worden. Ik klik het bandje klemvast om mijn pols. Het voelt als een tweede huid. Zwitserse precisie. Want dát kunnen ze, aan de balie bij V&D.
Van de waren in je huis kan ik me niet veel herinneren. Maar voor de herinneringen die je me hebt gegeven dank ik je hartelijk, V&D.
Een ingekorte versie van dit verhaal stond in het Eindhovens Dagblad van 27 februari 2016.